Edirne’de Çeltik Üretiminde Kuraklık Nedeniyle Verim Kaybı Endişesi
Türkiye’nin çeltik ihtiyacının yaklaşık yüzde 45’inin karşılandığı Edirne’de, aşırı sıcaklarla yaz aylarının yağışsız geçmesi, sulamanın yapıldığı Tunca ve Meriç nehirlerini kuruma noktasına getirdi. Edirne Valiliği de bu süreçte, bölgedeki kurumlar ve üreticilerle görüşerek, dönüşümlü sulama modeliyle verim kaybının önüne geçmeye çalıştı. Üretici hasat mesaisine hazırlanırken, bölgedeki son durumu değerlendiren Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, yaşanan kuraklık nedeniyle çeltiklerde az da olsa verim kaybı yaşanacağını söyledi.
Çeltikte Zor Bir Yıl
Çeltikte çok zor bir yıl geçtiğini belirten Arabacı, “Çeltikte ciddi anlamda su sıkıntısı yaşadık. Meriç Nehri’nde de sıkıntılar yaşandı, hatta belli aralıklarla su kesintileri yapıldı ama en büyük sıkıntı da Tunca Nehri’nde yaşandı bu yıl. Tunca Nehri’nden sulanan çeltiklerde aşağı yukarı 2 aydan fazla sıkıntı yaşandı. Çeltiği ekip, otla mücadele için zirai ilaç attığımız dönemden sonra çeltikte su sıkıntısı başladı. Bu süreçte bir toplantı yaptık vali beyin başkanlığında ve onun talimatıyla dönüşümlü sistem sulamaya geçtik, Tunca Nehri’nde. Bu dönüşümlü sistem sulamada da Bulgaristan sınırından Edirne’ye kadar olan üreticilerimizi mağdur etmemek için elimizden gelen emeği verdik. Burada belli aralıklarla en başta suyun bol olduğu bölgelerde de su kesintisi yapılarak alt kısma su iletilmesi sağlandı. En azından can suyu diyebileceğimiz su verildi alt kısma. Tabii burada Edirne’ye yakın olan kısımlarda bazı üreticilerimiz su yetmediğinden belli miktar alanları bıraktı. Genel olarak baktığımızda dönüşümlü sistemde elimizden geldiğince mücadele edip üreticilerimizin sulamasını sağladık” diye konuştu.
Verim Kaybı Bekleniyor
Yaşanan sıkıntı nedeniyle verim kaybının olacağını anlatan Hüseyin Arabacı, “Bunun neticesinde tabii ki zarar görecek alanlar var. Bir kısım alanlarda verim kaybı olacak mıdır? Tabii ki olacaktır ama sonuç itibarıyla hasat dönemine kadar bu süreci yürüttük. İnşallah üreticilerimiz hayırlısıyla ürünlerini toplar, hasadını yapar, diye düşünüyorum. Edirne ekilişinin tamamına baktığımızda, özellikle Tunca Nehri’ndeki zarar gören kısım azınlıkta kalıyor. Bir miktar verim kaybı olacaktır ama Tunca Nehri’nde olan sıkıntı Meriç Nehri’nde de oldu fakat Meriç, Tunca kadar çok sıkıntı yaratmadı. Orada üç gün arayla 24 saat kesinti yaparak idare edildi ama tabii o bölgede de kooperatiflerimiz zaman zaman iki gün bir bölgeye verdiler, iki gün başka bölgeye verdiler. Orada da bölge bölge suyu yöneterek süreci aşmaya çalıştılar. Yani Meriç ve Tunca’da da, ikisinde de bir su sıkıntısı vardı. Bunun verime etkisi var mıdır? Muhakkak az da olsa olacaktır. Şu an hasat dönemi başlayan üreticilerimiz var ama daha çok fazla değil. Önümüzdeki hafta birçok yerde hasat başlayacaktır. Hasat başladıktan sonra bunları yorumlamak daha kolay olacaktır. Çünkü verimler nerelerde? Kaç kilo civarında? O zaman göreceğiz bu süreci ve daha net rakam konuşabiliriz” ifadelerini kullandı.
Açıklanan Fiyat Beklentilerin Altında
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin açıkladığı alım fiyatının, beklenin altında kaldığını söyleyen Arabacı, “Bizim odalarımız ve birliklerimiz yaptığı maliyetleri içerisinde dekar başına aşağı yukarı 700 kilo üzerinden hesaplama yaparız. Bazen otla mücadeleyle, bazen su sıkıntısından 500 kilo verim alan üreticimiz de var, 800-900 kilo alan üreticimiz de var. O yüzden 700 kilo ortalamadan maliyeti hesapladığımızda bizim en az 25 ile 30 lira arasında dekar maliyetimiz çıkıyor. Bugün açıklanan fiyatlara baktığımızda; ufak tane 22, orta tane 25, iri tane de 31 lira fiyat açıklandı. Bu rakamlar tabii ki beklentinin altında kaldı. Ufak tane dediğimiz, 22 lira olan çeşidin en az 25 lira, 25 lira olan orta tanenin en az 28 lira, iri tanenin de en az 32-33 lira olması gerektiğini düşünüyoruz. İnşallah bu fiyatları bakanlığımız revize eder çünkü üreticilerimizin gerçekten sadece çeltikte değil, bu yıl buğdayda ve ayçiçeğinde de sıkıntılar yaşadı. Çok zor bir yıl geçirdi üreticimiz. İnşallah bu fiyatlar revize edilir, bu dediğimiz rakamlar da olursa üreticilerimiz en azından bu zorlu sürecin ardından bir nebze olsun bir miktar para kazanıp, önümüzdeki dönem için sürdürülebilirliğini ve devam etmesini sağlayacak bir rakam olur” dedi.
Sonuç olarak, Edirne’de çeltik üretiminde yaşanan kuraklık nedeniyle verim kaybı endişesi devam etmektedir. Üreticiler ve yetkililer, dönüşümlü sulama modelleri ve fiyat revizyonlarıyla bu zorlu süreci en iyi şekilde atlatmaya çalışmaktadır. Gelecek haftalarda hasat başladıkça, verimler ve fiyatlar daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır. Edirne’nin tarım sektöründe yaşanan bu zorlu dönemde, üreticilerin desteklenmesi ve sürdürülebilir bir tarım politikasının benimsenmesi büyük önem taşımaktadır.
