Çoklu işlere yetişebilmek için kendinizi zorluyor olabilir misiniz? Yapılan araştırmalar, insanların gerçekten “multitask” olup olmadığını ortaya koyuyor! Beynimiz gerçekten birden çok işi aynı anda yapabilir mi? Bilimsel araştırmalar, insan beyninin gerçekten “multitask” yapıp yapamayacağını sorguluyor. Beynimizin eşzamanlı görevleri yerine getirme kapasitesi sınırlı olabilir mi? İşte detaylar!
İş yaşamının getirdiği yoğun tempo, birçok kişiyi aynı anda birden fazla görevi yerine getirmeye zorluyor. Peki, insan beyni gerçekten multitask yapabilir mi, yoksa bu bir yanılsama mı? Yapılan araştırmalar, birden fazla işe yetişmeye çalışırken verimliliğimizin ve odaklanma kapasitemizin nasıl etkilendiğini gözler önüne seriyor. İşte konuya ilişkin detaylar!
Günümüzün hızlı tempolu dünyasında, çoklu görev norm haline geldi ve genellikle iş ilanlarında bir gereklilik haline geldi. Ancak, aynı anda birden fazla görevi yerine getirme becerimizle gurur duysak da, muhtemelen çoklu görev becerimizi aşırı şişiriyoruz.
Dolayısıyla, aynı anda çok sayıda görevi yerine getirme konusunda başarılı olduğunuzu düşünüyorsanız, bunun bir yanılgı olduğunu öğrenmek sizi şaşırtabilir. Gerçekte, beyinlerimiz aynı anda iki veya daha fazla görevi etkili bir şekilde yönetme kapasitesinden yoksundur; daha ziyade, beyin bir seferde bir göreve odaklanmaya daha uygundur.
Beyin aynı anda birden fazla görevi yerine getiremez çünkü bunu yapacak mimariden yoksundur. Sadece tek bir görevi verimli bir şekilde yerine getirmek üzere evrimleşmiştir. “Çoklu görev” terimi aslında yanlış bir isimlendirmedir, çünkü asla aynı anda iki göreve gerçekten odaklanmazsınız. Tek yaptığınız sürekli olarak görevler arasında geçiş yapmaktır.
Hedef değiştirmede, beyniniz bilinçli olarak dikkati bir görevden diğerine yönlendirir. Daha sonra, yeni görev için gerekli olan kuralları özümserken, bir önceki görevle ilişkili olanlardan ayrılır. Ancak, görevler arasındaki bu ileri geri geçiş verimli değildir. Her bir görevi tamamlamak daha fazla zaman alır ve muhtemelen daha fazla hata yaparsınız.
Çoklu görevde yer alan sinir ağları farklı roller oynar. Frontoparietal ağ eldeki hedefi veya görevi tanımlar, görev için gerekli bilgileri seçer ve gereksiz bilgileri filtreler. Dorsal dikkat ağı (DAN) ve ventral dikkat ağı dikkatinizi göreve odaklar.
DAN, frontoparietal ağda temsil edilen görevi başarmak için gerekli olan bilgilere gönüllü olarak dikkatinizi yöneltmenizi sağlar. Öte yandan, ventral dikkat ağı (VAN) dikkatinizi dış uyaranlara istemsiz olarak yeniden yönlendirir.
VAN ve DAN birlikte dikkatinizi sürüş ve telefonla konuşma arasında dengeler. Bu denge, her bir görev yüksek düzeyde bilişsel çaba gerektirdiğinde veya aralarında geçiş yapılacak çok sayıda görev olduğunda bozulabilir. Özellikle VAN, rakip bilgi akışları tarafından ele geçirilmeye açıktır. Bu nedenle, çoklu işlere yetişmeye çalışırken beynimizin sınırlarını ve işlevlerini anlamak önemlidir.
